EPFO New Rule भारतातील लाखो कामगारांच्या भविष्यातील आर्थिक सुरक्षिततेची जबाबदारी घेणारी कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटना (EPFO) ही एक अग्रगण्य संस्था आहे. या संस्थेने कामगारांचे निवृत्तीनंतरचे आर्थिक नियोजन सुरक्षित करण्याच्या उद्देशाने अनेक योजना राबवल्या आहेत. 2025 च्या वर्षात EPFO ने काही नवे आणि महत्त्वाचे नियम अंमलात आणले आहेत, जे प्रॉव्हिडंट फंडची रक्कम काढण्याच्या प्रक्रियेत मोठे बदल घडवून आणतात.
या सुधारणांचा मुख्य हेतू ऑनलाइन व्यवस्थेला अधिक सुगम, विश्वासार्ह आणि पारदर्शी बनवणे हा आहे. यामुळे संपूर्ण PF काढण्याची पद्धत आता डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर केंद्रीत झाली आहे. या बदलांमुळे कामगारांना घरबसल्या त्यांच्या भविष्य निर्वाह निधीशी संबंधित सेवा मिळू शकतात.
PF काढण्यासाठी आवश्यक 5 मुख्य अटी
जर तुम्ही तुमच्या प्रॉव्हिडंट फंडातील रक्कम काढण्याचा विचार करत असाल, तर काही निर्दिष्ट नियमांचे काटेकोरपणे पालन करणे आता आवश्यक आहे. EPFO ने निर्धारित केलेल्या या 5 प्रमुख शर्ती पूर्ण न केल्यास PF मधील पैसे काढणे अशक्य होईल. हे नियम केवळ कायदेशीर बंधने नसून, त्यामागे कर्मचाऱ्यांच्या अधिकारांचे संरक्षण करण्याचा मुख्य हेतू आहे.
नवीन व्यवस्थेमुळे कार्यपद्धतीमध्ये अधिक स्पष्टता आली आहे आणि बेकायदेशीर व्यवहारांवर अंकुश बसला आहे. यामुळे प्रत्येक कामगाराला त्याच्या हक्काचा निधी योग्य वेळी आणि सरळ मार्गाने प्राप्त होतो.
1. UAN सक्रियीकरण ही पहिली गरज
भविष्य निर्वाह निधी काढण्यासाठी सर्वात अत्यावश्यक गोष्ट म्हणजे तुमचा युनिव्हर्सल अकाउंट नंबर (UAN) सक्रिय स्थितीत असणे आवश्यक आहे. UAN हा तुमच्या EPFO खात्याचा आधारस्तंभ आहे. या विशिष्ट क्रमांकाद्वारेच तुमच्या खात्याची पहचान केली जाते आणि पुढील सर्व कामकाज सुरळीत होते.
जर UAN निष्क्रिय असेल, तर PF काढण्याची कोणतीही कार्यवाही सुरू होऊ शकत नाही. त्यामुळे UAN सक्रिय ठेवणे ही प्राथमिक आणि अत्यावश्यक पायरी आहे. UAN सक्रिय असल्यास तुम्ही तुमच्या स्मार्टफोनवरून किंवा लॅपटॉप/कॉम्प्युटरद्वारे EPFO पोर्टलवर प्रवेश करून PF संबंधित विविध सुविधांचा वापर करू शकता.
2. मोबाइल नंबर आणि आधार कार्ड लिंकिंग
EPFO कडून PF ची रक्कम मिळवण्याचा विचार करत असाल, तर काही महत्त्वाची पूर्वअटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे. प्रथम, तुमचा मोबाइल क्रमांक UAN सोबत जोडलेला असणे अत्यावश्यक आहे आणि तो नंबर कार्यरत असावा, कारण OTP द्वारे ओळख पटवणे आवश्यक असते.
जर मोबाइल बंद असेल किंवा नंबर बदललेला असेल, तर हे प्रमाणीकरण पूर्ण होणार नाही. त्याचप्रमाणे, तुमचा आधार नंबर EPFO खात्यासोबत संलग्न असावा. सध्या EPFO मध्ये e-KYC प्रक्रिया ही थेट आधार OTP द्वारे पूर्ण केली जाते.
3. बँक खात्याची अचूक माहिती
तिसरी अत्यंत गंभीर अट म्हणजे, तुमचे बँक खाते आणि त्याचा IFSC कोड EPFO च्या डेटाबेसमध्ये अचूकपणे नोंदविलेला असणे आवश्यक आहे. कारण PF चा निधी थेट या बँक खात्यामध्ये हस्तांतरित केला जातो.
जर बँक खात्याची माहिती चुकीची असेल, तर पैसे ट्रान्सफर करताना अडचणी निर्माण होतात आणि व्यवहार निष्फळ ठरतो. त्यामुळे तुमचे बँक खाते सक्रिय असणे आणि त्याशी संबंधित सर्व माहिती योग्य असणे अत्यंत आवश्यक आहे. अनेक वेळा IFSC कोड बदललेले असतात किंवा खाते बंद झालेले असते, त्यामुळे हे तपासून घेणे महत्त्वाचे आहे.
4. PAN कार्ड लिंकिंग आणि टॅक्स कटौती
चौथी अट त्या कामगारांसाठी लागू होते ज्यांची एकूण नोकरीची मुदत पाच वर्षांपेक्षा कमी आहे. अशा कर्मचाऱ्यांनी आपले PAN कार्ड EPFO खात्याशी जोडलेले असणे अत्यंत आवश्यक आहे.
कारण, कर कपात (Tax Deduction at Source) याच माहितीच्या आधारे केली जाते आणि जर PAN लिंक नसेल तर जास्त कर कपात होऊ शकते. हे टाळण्यासाठी PAN कार्डची माहिती अपडेट ठेवणे आवश्यक आहे.
5. नोकरीत रुजू होण्याची नक्की तारीख
पाचवी अट सांगते की कर्मचारी जेव्हा कंपनीमध्ये काम सुरू केले, ती तारीख EPFO च्या नोंदवहीमध्ये स्पष्ट आणि अचूकपणे उपलब्ध असावी. जर ही माहिती रेकॉर्डमध्ये नसेल तर EPFO क्लेम करण्याची प्रक्रिया अडथळ्यांमध्ये अडकू शकते.
संपूर्ण ऑनलाइन सेवा
2025 मध्ये EPFO ने आपल्या सेवांमध्ये एक क्रांतिकारी बदल केला आहे. आता EPFO कडून कोणतीही सेवा घेण्यासाठी फक्त ऑनलाइन अर्ज करणेच एकमेव अधिकृत मार्ग उरला आहे. यामध्ये अर्जदाराला कोणतेही भौतिक कागदपत्र अपलोड करण्याची आवश्यकता राहिलेली नाही.
ऑनलाइन अर्जाची कार्यपद्धती ही एक प्रकारची स्वयं-घोषणा मानली जाते आणि ती कायदेशीररित्या वैध आहे. यामुळे अर्ज करण्याची प्रक्रिया अधिक सरळ, पारदर्शक आणि वेळेची बचत करणारी झाली आहे.
विविध गरजांसाठी आंशिक रक्कम काढणे
EPFO च्या नियमानुसार, भविष्यातील आवश्यकता लक्षात घेऊन भविष्य निर्वाह निधीतून काही प्रमाणात रक्कम काढण्याची परवानगी मिळते. ही रक्कम अनेक गरजांसाठी वापरता येते, जसे की स्वतःचे घर विकत घेणे, नवीन घराचे बांधकाम, मुलांचे उच्च शिक्षण किंवा त्यांच्या लग्नासाठी आर्थिक सहाय्य.
याशिवाय, वैयक्तिक किंवा कुटुंबातील सदस्यांच्या गंभीर आजारावर उपचार, नैसर्गिक आपत्तीमुळे निर्माण झालेल्या आपत्कालीन परिस्थितीत किंवा अपंगत्वासाठी आवश्यक उपकरणे खरेदी करण्यासाठीही ही रक्कम वापरता येते.
ऑनलाइन क्लेम प्रक्रिया
EPFO कडून PF चे पैसे ऑनलाइन काढणे आजकाल खूप सोपे झाले आहे. सर्वप्रथम तुम्ही EPFO च्या अधिकृत वेबसाइट www.epfindia.gov.in वर भेट द्या आणि तुमचा UAN नंबर व पासवर्ड वापरून पोर्टलवर लॉगिन करा.
एकदा लॉगिन झाल्यानंतर, खात्री करा की तुमची KYC माहिती (जसे की आधार, PAN आणि बँक तपशील) पूर्णपणे अपडेट आहे. नंतर तुमच्या गरजेनुसार फॉर्म 19 (संपूर्ण PF काढण्यासाठी) किंवा फॉर्म 31 (आंशिक रक्कम काढण्यासाठी) ऑनलाइन भरावे लागते.
अर्ज सबमिट करताना तुम्हाला आधार-संबंधित मोबाइलवर आलेला OTP टाकून प्रमाणीकरण करावे लागते.
प्रोफाइल अपडेट आणि PF ट्रान्सफर
2025 सालात अनेक महत्त्वाचे बदल झाले आहेत, ज्यामुळे कर्मचारी आणि निवृत्त व्यक्तींचे जीवन अधिक सुलभ झाले आहे. आता प्रोफाइल अपडेट करणे खूप सोपे झाले असून, आधार कार्ड लिंक केल्यानंतर नाव, जन्मतारीख, लिंग, आणि वैवाहिक स्थिती यासारखे तपशील ऑनलाइनच सहज दुरुस्त करता येतात.
नोकरी बदलल्यानंतर भविष्य निर्वाह निधी एका खात्यातून दुसऱ्यात ट्रान्सफर करण्याची प्रक्रिया पूर्वीपेक्षा जलद आणि सोपी झाली आहे, कारण पूर्वी नियोक्त्याची मंजुरी आवश्यक होती, ती आता बर्‍याच अंशी कमी झाली आहे.
अस्वीकरण: वरील माहिती आमच्याकडे इंटरनेट प्लॅटफॉर्मवरून प्राप्त झाली आहे. आम्ही या बातम्यांच्या 100% सत्यतेची हमी देत नाही. त्यामुळे कृपया विचारपूर्वक आणि स्वतःच्या जबाबदारीवर पुढील कार्यवाही करा. कोणत्याही निर्णयापूर्वी अधिकृत EPFO वेबसाइट किंवा संबंधित अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधून माहिती पडताळून घ्या.